در این مقاله با “ریزش موی ارثی” یا همان “آلوپسی آندروژنیک” که شایع ترین ریزش مو در زنان و مردان در سراسر جهان است، آشنا خواهید شد. در ارتباط با ریزش مو با الگوی مردانه، ریزش مو با الگوی زنانه و جدیدترین درمان ریزش موی ارثی بحث خواهد شد. علاوه بر این، به سؤالات پر تکرار زیر در این مقاله پاسخ داده خواهد شد.
– ریزش موی آندروژنیک چیست؟
– ریزش موی ارثی از چند سالگی شروع میشود؟
– از کجا بفهمیم ریزش موی ارثی داریم؟
– آیا ریزش موی ارثی درمان دارد؟
– درمان قطعی ریزش مو آندروژنیک چیست؟
آلوپسی آندروژنیک
ریزش موی آندروژنیک یا “ریزش موی ارثی” رایج ترین نوع ریزش مو در مردان و زنان محسوب می شود. این ریزش مو می تواند از دوران نوجوانی بعد از سن بلوغ شروع شود، ولی عمدتاً در سنین بالاتر بروز پیدا می کند و با افزایش سن شیوع آن نیز افزایش پیدا می کند.
شیوع و الگوی ریزش موی ارثی در زنان و مردان متفاوت است. معمولاً ریزش موی آندروژنیک در مردان (طاسی مردانه) بیشتر و شدید تر از بانوان رخ می دهد. طبق آمار منتشر شده از سوی مؤسسه ملی سلامت ایالت متحده آمریکا (NIH)، 50 میلیون مرد و 30 میلیون زن در آمریکا به ریزش موی ارثی مبتلا هستند. به گزارش انجمن ریزش موی آمریکا، 95% ریزش مو در مردان از نوع ریزش موی آندروژنیک است.
عوامل متعدد ژنتیکی و محیطی در بروز ریزش موی آندروژنیک نقش دارند. با وجود مطالعات فراوان، هنوز علت اصلی آلوپسی آندروژنیک مشخص نشده است. ولی به نظر می رسد ریزش موی ارثی، ارتباط چشمگیری با هورمون های آندروژن، علی الخصوص آندروژنی به نام دی هیدرو تستوسترون (DHT) داشته باشد.
آندروژن ها در دسته هورمون های جنسی مردانه قرار می گیرند که نقش قابل توجهی را در تکامل جنسی پیش از تولد و دوران بلوغ مردان ایفا می کنند. علاوه بر این، آندروژن چرخه رویش فولیکول های مو را در زنان و مردان تنظیم می کنند. ولی تحریک بیش از حد فولیکول ها توسط آندروژن ها، می تواند موجب کوچک شدن اندازه فولیکول و در نتیجه کوتاه و نازک شدن تار موی آن گردد.
آندروژن ها با تأثیر بر چرخه رشد طبیعی فولیکول ها، جایگزین شدن تار موی جدید در کف سر را نیز به تأخیر می اندازند. برآیند این اتفاقات باعث می شود، سرعت ریزش مو از سرعت رویش مجدد مو بیشتر شده و تراکم مو در کف سر کاهش پیدا کند.
در افرادی که استعداد ژنتیکی ابتلا به ریزش موی ارثی را از والدین خود به ارث می برند، فعالیت گیرنده های پاسخ دهنده به آندروژن ها بیش از دیگران بوده و این افراد پاسخ بیشتری به مقدار اندک افزایش آندروژن در بدن می دهند. ولی همچنان نمی توان به طور قطع ادعا کرد که آندروژن ها اصلی ترین عامل بروز ریزش موی ارثی هستند.
با استناد به آکادمی پوست آمریکا، نام درست تر و دقیق تر این نوع ریزش مو، آلوپسی آندروژنتیک است. واژه آندروژنتیک، به خاطر اهمیت و نقش همزمان عوامل ژنتیکی و هورمون های آندروژن در بروز ریزش موی ارثی انتخاب شده است. ولی از آلوپسی آندروژنیک یا ریزش موی ارثی به میزان بیشتری در متون علمی استفاده می شود.
16 علت اصلی ریزش مو، به قلم دکتر محمد امین کربلائی، فارغ التحصیل رشته داروسازی را در مجله مطالعه کنید.
ریزش موی آندروژنیک در مردان
آلوپسی آندروژنیک در مردان از الگوی مشخصی پیروی می کند و به سادگی قابل تشخیص است. ریزش موی با الگوی مردانه معمولاً از قسمت شقیقه ها شروع می شود و به تدریج خط رویش مو در جلوی پیشانی عقب نشینی می کند. علاوه بر این، تار مو ها در ناحیه فرق سر نازک و کم پشت می شود. در مراحل ابتدائی، خط رویش شکلی شبیه به حرف M انگلیسی پیدا می کند. به مرور زمان که ریزش مو پیشرفت می کند، خط رویش شبیه به حرف U می شود و در نهایت به طاسی نسبی یا کامل منجر می شود.
ریزش موی آندروژنیک در زنان
ریزش موی آندروژنیک در زنان معمولاً خفیف تر از مردان اتفاق می افتد. مهم ترین نشانه در ریزش موی ارثی با الگوی زنانه، نازک شدن و کم پشت شدن مو در قسمت فرق سر می باشد. در ریزش مو با الگوی زنانه، عمدتاً خط رویش مو از جلوی سر پسروی نمی کند و به ندرت شاهد طاسی کامل می باشیم.
درمان ریزش موی آندروژنیک در مردان
درمان آلوپسی آندروژنیک مردانه شامل درمان های فارماکولوژیک با داروهای موضعی و خوراکی، درمان های حمایتی با مکمل های تغذیه ای و محصولات ضد ریزش موضعی و در نهایت درمان های مداخله ای شامل کاشت مو می باشد.
به گزارش NHS، هیچ یک از روش های درمانی موجود 100% مؤثر نیستند. ولی هر چه قدر درمان ریزش مو با الگوی مردانه زودتر شروع شود، پاسخ درمانی بهتری را به دنبال خواهد داشت.
درمان های دارویی ریزش موی ارثی با الگوی مردانه
تا به امروز تنها دو دارو، به صورت رسمی برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه، از FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) تأییدیه گرفته اند. فرم موضعی ماینوکسیدیل، که بدون نسخه قابل تهیه است و فرم خوراکی داروی فیناستراید، که تنها با نسخه پزشک قابل تهیه می باشد. این داروها دارای اثربخشی متوسطی هستند و معمولاً باید به صورت مداوم استفاده شوند. زیرا با قطع مصرف آن ها احتمال عود ریزش مو وجود دارد. از آنجایی که پایبند بودن به رژیم درمانی طولانی مدت برای بسیاری از افراد سخت می باشد، برخی متخصصین درمان های حمایتی را نیز به بیماران خود پیشنهاد می دهند.
درمان های حمایتی ریزش موی ارثی با الگوی مردانه
دکتر افروز محمدقلی بیکی، داروساز و دکترای تخصصی فارماکولوژی، می گوید؛ نقش وراثت در بروز آلوپسی آندروژنیک در زنان و مردان بسیار پررنگ است. بنابراین نمی توان به طور قطعی از بروز ریزش موی ارثی در زنان و مردان جلوگیری نمود. ولی می توان با اصلاح شرایطی که موجب بدتر شدن آن می شود، مانند تغذیه نامناسب، استرس، اختلالات هورمونی و مراقبت نادرست از پوست سر، جلوی پیشرفت ریزش موی ارثی را گرفت.
1- مکمل های تغذیه ای
ریزش مو یک مسئله پیچیده و چند عاملی است و نقش ریز مغذی ها در درمان آن به مقدار قابل توجهی به علت اصلی ریزش مو، سبک زندگی و عادت های تغذیه ای فرد بستگی دارد. با این وجود، نقش پر اهمیت تغذیه در حفظ سلامت پوست کف سر و عملکرد نرمال فولیکول های مو، بر هیچکس پوشیده نیست. کمبود برخی ویتامین ها و عناصر ضروری با ریزش مو ارتباط قابل توجهی داشته و می توانند سرعت بروز و پیشرفت آلوپسی آندروژنیک را نیز افزایش دهند. از همین رو، بسیاری از پزشکان متخصص به بیماران خود توصیه می کنند، در کنار درمان های اصلی ریزش موی ارثی، از مکمل های تغذیه ای تخصصی برای پوست، مو و ناخن نیز استفاده نمایند.
رجوا
کپسول رجوا درمکس یک مکمل تغذیه ای اختصاصی برای کمک به سلامت پوست، مو و ناخن است. اگر به دنبال یک مکمل مناسب برای تغذیه فولیکول ها و تقویت رشد مو در ریزش مو با الگوی مردانه هستید، رجوا می تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. رجوا درمکس حاوی ترکیبات ارزشمندی همچون کلاژن دریایی، هیالورونیک اسید، بیوتین و روی است که هر کدام به نحوی به حفظ سلامت، استحکام و تقویت رشد مو کمک می کنند. وجود آلفالیپوئیک اسید و عصاره دم اسب در فرموللاسیون این محصول اثربخشی آن را برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت رویش موی جدید تقویت نموده است.
2- محصولات مراقبت از مو
به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های امریکا (CDC)، حفظ سلامت پوست کف سر (اسکالپ) از طریق رعایت بهداشت و روتین های مراقبت مو، می تواند از بسیاری از بیماری ها و مشکلات مرتبط با مو علی الخصوص ریزش مو، جلوگیری کند.
شست وشوی کف سر با شوینده های مناسب، کمک می کند پوست سر از چربی، آلودگی ها، سلول های مرده پاک شده و فولیکول ها شرایط بهتری را برای رشد مو داشته باشند.
شامپو آمینکس پلاس
بهترین شامپو برای استفاده در ریزش مو با الگوی مردانه، محصولی است که علاوه بر قدرت پاک کنندگی کافی، بتواند جریان خون در اطراف پیاز مو را تقویت کند، اثربخشی آندروژن ها را به حداقل برساند و حاوی ویتامین برای تغذیه فولیکول مو باشد. شامپو آمینکس پلاس فولیکا تمام این ویژگی ها در خود جای داده است. به علاوه دارای خواص ضد شوره و ضد قارچ نیز می باشد. دکتر شیدا احمدی کولایی، متخصص فارماکوگنوزی، در مورد این محصول می گوید؛ آمینکسیل موجود در این فرآورده ترکیبی مشتق از ماینوکسیدیل، با عملکردی مشابه و عوارض جانبی کمتری از آن می باشد. این ویژگی آمینکسیل را به ترکیبی محبوب و مؤثر برای کنترل و درمان ریزش موی آندروژنیک تبدیل نموده است. آمینکسیل از کوچک شدن فولیکول ها و در نتیجه مینیاتوری شدن تار مو به واسطه آندروژن ها جلوگیری کرده و با اصلاح چرخه رشد مو، به رشد مو های جایگزین کمک می کند. دکتر احمدی افزود؛ شامپو فولیکا آمینکس پلاس حاوی ترکیبی به نام پیروکتون اولامین است که علاوه بر خواص ضد میکروب و ضد التهاب دارای اثرات آنتی آندروژن نیز می باشد.
سرم های تقویت کننده رشد مو از دیگر محصولات موضعی تخصصی برای کمک به رشد مو و کنترل ریزش مو به شمار می آیند. این محصولات عمدتاً مخلوطی از ترکیبات با منشأ طبیعی هستند که از آسیب رسیدن به فولیکول های مو جلوگیری کرده و رشد و جایگزینی مو را تحریک می کنند.
سرم ضد ریزش موی آقایان آمینکس فورت
سرم آمینکس فورت فولیکا، یک محصول درمانی تخصصی برای ریزش مو با الگوی مردانه است. سرم آمینکس آقایان فولیکا حاوی کافئین برای تقویت خونرسانی و اکسیژن رسانی به پوست سر، ویتامین ها ی گروه ب جهت تأمین مواد مغذی برای رشد فولیکول ها و ترکیبات اختصاصی همچون آمینکسیل، پروکپیل، عصاره ساوپالمتو و آزلائیک اسید برای مقابله با اثر آندروژن ها می باشد. آمینکسیل ساختار و عملکردی مشابه ماینوکسیدیل دارد. عصاره ساوپالمتو نیز یک ترکیب طبیعی است که با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، از تبدیل شدن تستوسترون به DHT جلوگیری می کند و به عنوان یک ترکیب مؤثر و شناخته شده برای مقابله با ریزش موی آندروژنیک به کار می رود.
درمان های مداخله ای ریزش موی ارثی با الگوی مردانه
امروزه روش هایی مثل کاشت مو، تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت به عنوان جدیدترین درمان ریزش موی ارثی در مردان مطرح شده اند.
درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان
داروهایی که برای درمان ریزش مو با الگوی زنانه دارای تأییدیه سازمان غذا و داروی امریکا هستند، بسیار اندک بوده و اغلب دارای اثربخشی محدود، ریسک برگشت ریزش مو و عوارض جانبی هستند. از همین رو درمان های حمایتی در ریزش موی آندروژنیک با الگوی زنانه، اهمیت بسیار بالایی دارند. دکتر الهه عبدالهی، داروساز و متخصص فارماکولوژی، معتقد است؛ مصرف مکمل های تغذیه ای تخصصی پوست و مو، استفاده از محصولات ضد ریزش موضعی و مراقبت صحیح از پوست کف سر، کمک می کند شرایطی بهتری برای رشد تار مو در فولیکول های مو فراهم شود و استحکام تار مو تقویت شود. برخی از این راهکار ها سرعت جایگزین شدن تار موی جدید را بیشتر نموده و به افزایش تراکم مو کمک می کنند.
درمان های دارویی آلوپسی آندروژنیک با الگوی زنانه
تنها دارویی که FDA برای درمان ریزش مو با الگوی زنانه تأیید کرده است، ماینوکسیدیل است که در بسیاری از محصولات ضد ریزش موضعی برای درمان آلوپسی آندروژنیک از آن استفاده می گردد. این دارو در اشکال مختلف کرم، ژل، محلول و فرم وجود دارد. عوارض جانبی ماینوکسیدیل مثل تحریک پوست سر، رشد مو در نواحی نامطلوب و برگشت ریزش مو پس از قطع آن، موجب گشته تا تمایل به استفاده از آن در بین زنان کاهش پیدا کند و اغلب خانم ها راهکارهای درمانی دیگر را برای کنترل ریزش موی ارثی بر گزینند.
درمان های حمایتی آلوپسی آندروژنیک با الگوی زنانه
از آنجایی که برخی از ویتامین ها و ریز مغذی برای حفظ سلامت و رشد طبیعی مو حیاتی هستند، افزایش دریافت آن ها به صورت مکمل های تغذیه ای کمک می کند، در کنار پیشگیری از ابتلا به کمبود این ریز مغذی ها، شرایط بهتری برای رشد مو در فولیکول های فراهم شود. مهمترین عناصر عبارتند از ویتامین های ب کمپلکس به خصوص ریبوفلاوین، بیوتین، فولیک اسید و B12، ویتامین C، ویتامین D3 و املاح معدنی از قبیل آهن و روی.
پریوتین
مکمل پریوتین کمپلکسی متشکل از ویتامین ها، اسیدهای آمینه و عصاره گیاه ارزن است، که به صورت تخصصی برای تقویت بافت پوست، مو و ناخن طراحی شده است. پریوتین حاوی مقادیر قابل توجهی بیوتین و پانتوتنیک اسید است که با تغذیه فولیکول ها رشد مو را تحریک می کنند. ال-سیستین موجود در کپسول پریوتین نوتراکس در تولید پروتئین های ساختاری مثل کراتین مشارکت می کند. ال- سیستین با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، از تبدیل تستوسترون به DHT که قاتل فولیکول های مو است، جلوگیری می کند. از همین رو، نوتراکس پریوتین برای کمک به درمان ریزش مو با الگوی زنانه توصیه می شود.
به ادعای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های چین (ChinaCDC)، کلید اصلی پیشگیری از ریزش مو، تمیز نگه داشتن پوست سر است. اغلب مشکلات سلامت و کیفیت مو به واسطه عدم رعایت بهداشت پوست کف سر رخ می دهد. این مرکز اهمیت مراقبت از پوست کف سر را مهم تر از تمیز نگاه داشتن تار مو می داند.
شامپو تقویت کننده و حجم دهنده کافئین مکس
شامپو کافئین مکس، علاوه بر کمک به شست و شو و حفظ سلامت اسکالپ، به مقدار مؤثری از ریزش مو جلوگیری کرده و رشد مو های جدید را تقویت می کند. شامپو کافئین مکس فولیکا آرایکس بدون سولفات است و در فرمولاسیون آن از شوینده ملایم استفاده شده تا علاوه بر قدرت پاک کنندگی کافی،موجب تحریک و خشکی بیش از حد اسکالپ نگردد. کافئین موجود در شامپو تقویت کننده کافئین مکس فولیکا آرایکس، از طریق گشاد نمودن دیواره عروق، جریان خون واکسیژن رسانی به فولیکول ها را افزایش می دهد و رشد مو را تحریک می کند. کافئین با مهار اثر DHT که مهمترین آندروژن دخیل در ریزش موی ارثی است، به کنترل ریزش موی ارثی با الگوی زنانه کمک می کند.
سرم تک دوز بیوتین بپانتین
سرم بیوتین بپانتین فولیکا یک محصول موضعی تخصصی برای تغذیه فولیکول مو و کمک به رشد بهتر مو در انواع ریزش مو، از جمله ریزش مو با الگوی زنانه محسوب می شود.سرم تک دوز بیوتین بپانتین فولیکا، با تأمین مواد مغذی مورد نیاز برای رویش مو، فرآیند رشد و جایگزینی مجدد مو را سرعت بخشیده و از کم پشت شدن مو جلوگیری می کند. بیوتین و پانتوتنیک اسید موجود در ویال بیوتین بپانتین، با کمک به ساخت پروتئین ها، به افزایش ضخامت و بهبود استحکام تار مو هم کمک می کنند.
درمان های مداخله ای آلوپسی آندروژنیک با الگوی زنانه
کاشت مو، تزریق پلاسما غنی از پلاکت (PRP)، لیزر درمانی و مزوتراپی از دیگر روش های درمانی و کمک درمانی برای کنترل ریزش مو با الگوی زنانه هستند.